3. เรียนกู่เจิงภาคปฏิบัติ - ลักษณะการดีดกู่เจิงแบบต่างๆ

NOOKFUFU2

***ความจริงข้าพเจ้าอยากจะบอกว่า ถ้ามีงบหน่อยก็เรียนกับเหล่าจือแบบตัวต่อตัวดีกว่าค่ะ เพราะพิณกู่เจิงไม่ใช่เครื่องดนตรีที่ฝึกด้วยตนเองให้เก่งได้ แต่จำเป็นต้องมีคนที่รู้จริงคอยให้คำแนะนำทุกขั้นตอนของการดีด หรือแม้แต่น้ำหนักเสียงหนักเบา ลูกเล่นและเทคนิคต่างๆที่ซ่อนไว้ซึ่งไม่ได้เขียนระบุลงในตัวกระดาษโน๊ต แต่ต้องอาศัยประสบการณ์และการบอกต่อๆกันของเหล่าจือที่มีความเชี่ยวชาญ แต่ถ้ามีปัญหาเรื่องค่าเรียนที่ค่อนข้างแพงมาก(แค่ค่าเรียนต่อเนื่อง 5 ปี ก็แทบจะซื้อบ้านได้เป็นหลังเลย)

ที่เรียนที่ถูกๆหน่อย ก็มีเช่นกัน ประมาณว่าไปขอเรียนกับกลุ่มอาแปะอาม๊าที่เค้าชอบมาตั้งวงเล่นดนตรีแบบบ้านๆกัน อันนี้เค้าสอนให้ฟรีค่ะ แต่คีย์กับโน๊ตจะถูกต้องเป๊ะๆเทียบเท่าโน๊ตสากลหรือป่าว ไม่ต้องสนใจ เค้าเล่นเน้นเอามันส์ๆๆๆ  ส่วนโรงเรียนเรียนที่เป็นครูไทย ที่มีการเรียนแบบกลุ่ม ก็มีสอนอยู่หลายที ค่าเรียนถูกหน่อย ถ้าไม่เข้าใจส่วนไหนก็ค่อยศึกษาเพิ่มเติมเอาจากในเว็บนี้ก็ได้ ^^"

3. เรียนกู่เจิงภาคปฏิบัติ - ลักษณะการดีดกู่เจิงแบบต่างๆ

อย่างที่รู้กันนะค่ะว่า กู่เจิงไม่ใช่เครื่องดนตรีที่สักแต่ว่าดีดๆให้เพราะไปเท่านั้น แต่กู่เจิงยังเป็นเครื่องดนตรีที่ผสมผสานศิลปะนาฤศิลป์(เน้น Art ตัวแม่ :lol ค่ะ นึกภาพสาวนุ่งผ้าซิ่นดีดไหปลาร้าไว้ครับ ต้องให้อ้อยช้อยรวดเร็วและสวยงามประมาณนั้นเลย นะเปรียบเทียบซะเห็นภาพเลย อิอิ)ถึงดีดเพลงไพเราะแค่ไหน แต่ท่วงท่าการดีดและลีลาไม่สวย แข็งทื่อเป็นตอไม้ขยับได้ ก็คือว่าคะแนนติดลบครับ


***การดีดกู่เจิงจะมีหลายทางมาก ไม่ใช่ว่าวางนิ้วไม่เหมือนกันแล้วจะถือว่าผิดเสมอไป เพราะเหล่าจือแต่ละสายจะสอนการวางนิ้วไม่เหมือนกัน (ก็ประเทศจีนเค้ากว้างนี่ แต่ละภาคก็ดีดไม่เหมือนกัน -*- ) ที่ข้าพเจ้าโพสนี้จะเป็นดีดแบบภาคกลางที่สามารถใช้เล่นเพลงกู่เจิงของจีนตั้งแต่ระดับง่ายไปจนถึงระดับกลางและระดับสูงได้ (ถ้าความสามารถไปถึง-*-)

เริ่มแรกมาฝึกการวางนิ้วก่อนเลยค่ะ ถือว่าจุดนี้สำคัญมาก(อีกแล้ว)

ทำไมต้องฝึกการวางนิ้ว?
แรกๆถ้าเจอเพลงง่ายๆเราจะดีดตามทันได้ค่ะ แต่ถ้าเป็นเพลงที่มีความเร็วระดับเทพ ซึ่งจะต้องเจอแน่ๆในเพลระดับกลางขึ้นไป  เราจะเคลื่อนไหวนิ้วตามจังหวะที่รวดเร็วไม่ทัน ทำให้ดีดบอด แต่เละทั้งเพลงในที่สุด จนถึงตอนนั้นหากเราจะมาฝึกวางนิ้วใหม่ก็อาจจะกลายเป็นเรื่องยากไปเสียแล้ว เพราะนิ้วของเราคุ้นเคยแต่การวางแบบผิดมาตลอด การจะกลับมาแก้ไขการวางนิ้วใหม่จึงกลายเป็นเรื่องยากไป

เริ่มจากฝึกวางนิ้วกับกระดาษ
ข้าพเจ้าฝึกการดีดแบบต่างๆ กับกระดาษนี่แหล่ะอยู่ 2 สัปดาห์ กว่าเหลาจือจะยอมให้ผ่าน ไปฝึกจริงกับเครื่อง -*-

แล้วทำไมต้องฝึกกับกระดาษล่ะไม่ไปฝึกจริงกับเครื่องเลย? เคยถามเหลาจือเหมือนกัน... ท่านก็ตอบมาว่า เวลาเล่นเพลงเร็วๆ ถ้าคุณไม่มีสมาธิพอ คุณจะมองสายทั้งหมดไม่ทันหรอก การฝึกกับกระดาษเราไม่ต้องมาพะวงเรื่องดีดไม่โดนสาย คนใหม่ๆมักกลัวแต่จะดีดไม่โดนสาย และการฝึกกับกระดาษก็เป็นการฝึกความเคยชินระยะห่างนิ้วแต่ละนิ้ว ถ้าขยับนิ้วที่ระยะห่างแค่ไหน นิ้วนั้นจะต้องวางอยู่บนสายเส้นใด เป็นต้น

แต่ก่อนจะฝึกกับกระดาษได้ เราก็ต้องวัดความห่างของนิ้วเสียก่อน วางนิ้วกลางและนิ้วโป้งไปบนสายสีเขียวทั้ง 2 เส้นค่ะ

กางนิ้วค้างไว้ แล้วนำไปวางทาบบนกระดาษ ใช้ดินสอวาดเป็นวงกลมล้อมรอบ หรือจะเอาดินสอจิ้มเป็นจุดไว้ก่อนแล้วเอาวงเวียน หรือฝาขวดอะไรมาทาบวาดก็ได้ค่ะ แต่จุดที่นิ้วกลาง และนิ้วโป้งแตะกระดาษ จะต้องเป็นจุดศูนย์กลางของวงกลม

คราวนี้มาเริ่มฝึกกันเลย....
อันนี้จะเป็นลักษณะการดีดแบบโกว ทัว ค่ะ(ใช้นิ้วกลางและนิ้วโป้ง)

1. เตรียมพร้อม!! สังเกตว่านิ้วกลางและนิ้วโป้งจะต้องเหยียดตึงนะค่ะ ไม่ใช่ทำนิ้วหงิกงอ ส่วนนิ้วอื่นจะต้องพับงอเก็บไว้ ไม่ให้คลายออกมาเกะกะ และห้ามเกร็งนิ้วด้วยนะ

2. งอนิ้วกลางขึ้นพับเก็บ โดยที่นิ้วโป้งยังเหยียดตึง แตะในวงกลมบนกระดาษอยู่

3. งอนิ้วโป้งพับเก็บ(งอพับเก็บตั้งฉาก 90 องศา)ในขณะเดียวกันก็เหยียดนิ้วกลางแตะในวงกลมบนกระดาษ

*คำแนะนำ*
1. ทำวนในขั้นตอนที่ 2 และ3 ไปเรื่อยๆ เมื่อนิ้วใดลอยพับเก็บอยู่ จะต้องมีอีกนิ้วที่แตะอยู่บนกระดาษเสมอ (เช่น ยกนิ้วกลาง นิ้วโป้งต้องรีบวางแตะกระดาษ ถ้ายกนิ้วโป้ง นิ้วชี้ต้องรีบวางแตะกระดาษ)
2. ทำไปเรื่อยๆจนคล่อง ระวังอย่าให้นิ้วออกนอกเส้นวงกลมที่วาดไว้เด็ดขาด!!!
3. นิ้วที่วางดีดสายจะต้องเหยียดตรงเสมอ ห้ามเกร็งนิ้ว ต้องผ่อนคลาย แต่ไม่ใช่ผ่อนคลายจนการวางนิ้วเสียรูป ดูไม่สวยงาม
4. ใช้แรงดีดขยับเฉพาะที่ปลายนิ้วเท่านั้น!!! อุ้งมือยังลอยอยู่ในระดับเดิมตลอดเวลา ไม่ต่ำเกินไป ไม่สูงเกินไป ให้พอดีๆ
5. ลักษณะการดีดแบบนี้ หากดีด้วยความเร็ว ข้อมือจะแทบไม่ขยับ(อุ้งมือลอยอยู่ในระดับเดิมเสมอไม่ยกขึ้น) หรือขยับน้อยมาก แต่ถ้าเป็นการดีดแบบเล่นท่วงท่าจะสะบัดข้อมือบ้างเล็กน้อยเพื่อความสวยงาม
6. ห้ามกางศอก หรือหนีบศอกมากเกินไป ปล่อยสบายๆห้ามเกร็ง นั่งหลังตรง

มองจากด้านบนแล้ว เวลาเก็บนิ้วทั้ง 4 ไว้(นิ้วโป้งยังแตะกระดาษอยู่) จะเหมือนอุ้งเท้าแมวค่ะ ^_^ แบบนี้เรียกว่าถูกต้อง

เมื่อลองกับกระดาษจนคล่องแล้ว คล่องมาฝึกจริงกับกู่เจิงค่ะ(ตามภาพตัวอย่างข้างล่าง)
ข้าพเจ้าขอบอกก่อนว่า ***ควรฝึกนิ้วกับแผ่นกระดาษที่วาดให้คล่องจริงๆทั้งมือซ้าย และมือขวา*** อย่าเพิ่งใจร้อน

1. การดีดแบบ "โกวทัว" (นิ้วกลาง และ นิ้วโป้ง)
จะมีลักษณะการดีดคล้าบกับการดีดแบบต้าจั่ว (คู่8) เพราะเป็นการใช้นิ้วกลางกับ นิ้วโป้งแค่ 2 นิ้ว แต่การดีดแบบโกวทัวจะเป็นการดีดทีละนิ้วสลับกัน ซึ่งเป็นแบบที่เราฝึกกับกระดาษ ส่วนการดีดแบบต้าจั่วจะเป็นการดีดแบบ ทั้งสองนิ้วพร้อมกันค่ะ

เรามาเริ่มฝึกการดีดกับโน๊ตจริง เพื่อให้เกิดความชำนาญและความแม่นยำมากขึ้น เมื่อดีดจนคล่องดีแล้วก็ให้เพิ่มระดับความเร็วๆให้มากขึ้นเรื่อยๆ ค่ะ อย่าลืมระวังการดีดพลาดด้วยนะค่ะ ^^"

^
^
ฝึกให้คล่องทั้งมือซ้ายและมือขวา


2. ต่อมาเป็นการดีดแบบหมั่ว ทัว ค่ะ (ใช้นิ้วชี้ และนิ้วโป้ง)
ลักษณะการดีดจะคล้ายกับแบบ โกวทัว(นิ้วกลางและนิ้วโป้ง)ค่ะ แต่เปลี่ยนจากนิ้วกลางมาเป็นนิ้วชี้แทน (อีกนิ้วดีดแตะสาย นิ้วทีไม่ใช้ให้พับงอไว้)

การดีดแบบ "หมั่วทัว" นิยมใช้ในการดีดแบบทั่วไป และนิยมใช้กับการดีดสายแบบ "คู่ 3 " (หมายถึงระดับเสียงห่างกัน 3 เสียง)

1. เตรียมพร้อม!!! วางสายในท่าดีด "คู่3"

2. ในภาพข้าพเจ้าใช้นิ้วโป้งดีดก่อนค่ะ (ใช้นิ้วไหนดีดก่อนก็ได้ ไม่ผิด) เมื่อดีดนิ้วโป้งแล้วให้รีบยกเก็บทันที พร้อมกับคลายนิ้วชี้วางลง

3. ดีดนิ้วชี้เสร็จก็รีบงอเก็บพับขึ้น พร้อมกับวางนิ้วโป้งลงแตะโน๊ตตัวต่อไป

**คำแนะนำ**
1. นิ้วที่ดีดต้องเหยียดตรงเสมอ
2. นิ้วที่ไม่ได้ใช้ให้งอพับเก็บไว้ให้สวยงาม

^
^
ฝึกให้คล่องทั้งมือซ้ายและมือขวา


3. การเขย่าสาย "โหลวเสียน"
โดยปกติแล้ว แม้โน๊ตจะไม่ได้เขียนระบุไว้ แต่เราก็จะต้องรู้เองว่าจุดไหนควรจะเขย่าสายหลังหย่อง ประมาณว่ายิ่งเขย่าสายมากเท่าไหร่ก็ยิ่งสร้างความไพเราะให้กับเพลง แต่ก็ไม่ใช่ว่าเขย่ามันทุกสายที่ดีดนะค่ะ


สายที่ควรเขย่ามากที่สุดก็คือสายที่นิ้วโป้งดีด!!!
เพราะโดยปกติแล้ว สายที่นิ้วโป้งดีด มักจะมีเสียงแน่น และมักเป็นสายที่ดีดเก็บ (สังเกตตอนโน๊ตจบเพลงส่วนใหญ่จะมีการใช้นิ้วโป้งดีดด้วยทุกครั้ง) แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของเพลงด้วย ไม่ใช่ว่าจะต้องเขย่าสายทุกครั้งที่ดีดโป้งดีดเสมอไป เพราะถ้าเรามั่วแต่จะเล็งเขย่าสาย เราอาจจะดีดโน๊ตตัวต่อไปไม่ทันก็ได้

ใช้มือซ้าย - นิ้วชี้และนิ้วกลางเหยียดตึงชิดติดกัน อีก 3 นิ้วกรีดนิ้วออกมาพองาม กดสายเขย่าเบาๆหลังหย่องให้เกิดหางเสียงนิ่มนวล ความห่างที่จะเขย่าสายให้ได้เสียงที่ไพเราะกำลังดี คือต้องห่างจากหลังหย่องประมาณ 1 คืบฝ่ามือค่ะ เป็นระยะที่เสียงจะกังวาลไพเราะมากที่สุด ไม่ควรเขย่าสายไกลหลังหย่องเกินไป(เพราะมันจะได้ยินหางเสียงเบามากเหมือนแทบไม่ได้เขย่า) และไม่ควรเขย่าสายใกล้หลังหย่องเกินไป(เพราะมันจะเขย่าได้ยาก สายตึงเกินไป เสียงที่เขย่าจะออกมาเปล่งๆ)

มองจากอีกมุมหนึ่ง

4. การดีดคู่ 8 (ต้าจั่ว)
เป็นการดีดคู่เสียงระดับเดียวกัน เช่น(5ต่ำ กับ 5 กลาง, 3 ต่ำกับ3กลาง, 1 ต่ำกับ 1 กลาง ฯลฯ)
ที่มาของคำว่าดีด "คู่ 8" เพราะว่ามันดีดคร่อมสายที่มีความห่าง 8 ระดับเสียงค่ะ เช่นการดีด 5ต่ำและ5 กลาง เสียงที่ดีดคร่อม จะมีระยะห่างกันทั้งหมด ก็คือ  5ต่ำ 6ต่ำ 7ต่ำ 1กลาง 2กลาง 3กลาง 4 กลาง และ 5 กลาง นับแล้วได้ 8 เสียงพอดี ไม่ว่าจะเป็น คู่ไหนก็จะนับแล้วได้ 8 เสียงเหมือนกัน

1. เหยียดนิ้วตึง ดีดสายทั้งสองเส้นพร้อมกัน (ออกแรงดีดที่ปลายนิ้วเท่านั้น)
2. ดีดแล้วงอพับเก็บนิ้วให้สวย (แบบอุ้งเท้าแมว)

**คำแนะนำ**
นิ้วกลางและนิ้วโป้งจะต้องออกแรงดีดให้ได้เสียงดังพร้อมกัน น้ำหนักที่ดีดทั้งสองนิ้วต้องเท่ากัน และเสียงประสานที่ออกมาก็ต้องดังเสมอกัน ไม่ใช่ให้เสียงใดเสียงหนึ่งเด่นเปล่งออกมา

^
^
ฝึกให้คล่องทั้งมือซ้ายและมือขวา


5. การดีดคู่ 3(เสียวจั่ว)
เป็นการดีดแบบคร่อมสาย 3 เส้นเช่น 6กลางกับ3กลาง 1กลางกับ3กลาง หรือ2ต่ำกับ5ต่ำ เป็นต้นฯลฯ

**คำแนะนำ**
นิ้วกลางและนิ้วโป้งจะต้องออกแรงดีดให้ได้เสียงดังพร้อมกัน น้ำหนักที่ดีดทั้งสองนิ้วต้องเท่ากัน และเสียงประสานที่ออกมาก็ต้องดังเสมอกัน ไม่ใช่ให้เสียงใดเสียงหนึ่งเด่นเปล่งออกมา


ลักษณะการวางนิ้วที่ผิด และการวางนิ้วที่ถูกต้อง

--------------------------------------------------


ในส่วนของบทความเครื่องดนตรีโบราณ พิณจีนกู่เจิง คนที่หลงเข้ามาไม่ต้องงงนะค่ะ ข้าพเจ้าได้ขอเนื้อที่บางส่วนของเว็บไทยกราฟไว้สำรองข้อมูล เพราะเว็บเก่า (mystriousclub.com กับ mrcclub.com) ข้าพเจ้าไม่มีเวลาดูแล (ต้องคอยแบนพวกยิงกระทู้ขายของ ตามลบจนมึนหัวไปหมดแล้ว) จึงตั้งใจจะยกเลิกการเช่าพื้นที่ต่อ

แต่สำหรับคนที่สนใจและอยากศึกษาก็ยังสามารถเข้ามาหาข้อมูลของกู่เจิงได้ผ่านทางเว็บไทยกราฟแทนค่ะ

ต้องขออภัยสำหรับเพื่อนๆ พี่ๆน้องๆ ที่ติดตามเว็บ mystriousclub.com กับ mrcclub.com ตลอดด้วยนะค่ะ